Podcast: Lojalność rodowa

Często lojalność rodowa jest mylona z pojęciem wierność rodowa. Pojęcie wierność oznacza gotowość dźwigania losu rodziny razem z nią. W praktyce wierność wobec własnej rodziny może powodować wiele praktycznych kłopotów np. członkowie rodu mogą tego nadużywać i żądać od innych osób większej pomocy niż ich wkład własny. Takie bardzo wierne dzieci mieszkają an tej samej ulicy, w podobnych domach jak rodzice i pracują w podobnych zawodach. Jeśli dorosły syn podejmuje decyzje o abstynencji alkoholowej, a całą rodzina lubi zakrapiane imprezy to syn musi zdradzić swoją rodzinę w zwyczajach alkoholowych.

Jeśli jakaś rodzina ma tradycje obmawiania i wyśmiewania sąsiadów, ale oficjalnie zachowują się mile i uprzejmie, jeśli ktoś z tej rodziny zostanie dziennikarzem i będzie opisywał realne konflikty to przestanie być wierny swojej rodzinie.

Lojalność rodowa to rodzaj umowy tworzonej przez wiele pokoleń. Ta umowa nigdzie nie jest zapisana formalnie. Lojalność rodowa ma charakter umowy ustnej. Niemniej wszyscy członkowie rodziny na poziomie nieświadomym dobrze wiedzą, co trzeba robić żeby przynależeć do systemu. Nie da się odwołać od tego rodzaju kontraktu, bo nie ma formy pisemnej. Sankcją za zerwanie kontraktu/lojalności rodowej jest np. wykluczenie z rodu.
W wielu rodzinach, lojalność rodowa wyraża się poprzez określone poglądy polityczne czy postawę religijną. Osoby, które mają odmienne poglądy polityczne raczej powinny się z tych poglądów tłumaczyć, a najlepiej o nich nie mówić publicznie.

Lojalność rodowa może przyjmować dwie formy: pierwsza forma to nieświadome powtarzanie różnych wydarzeń przez pokolenia. Przykład: syn ma wypadek samochodowy, w tym samym wieku, w którym jego ojciec miał wypadek.

Inny przykład: członek rodziny choruje na jakąś chorobę dokładnie w takim wieku, w którym zachorował jego rodzic lub inny członek rodziny. Rodzina może powtarzać ukryte wzorce do 7 pokoleń wstecz, nie mając świadomości że automatycznie odtwarza realne wydarzenia, które faktycznie zdarzyły się w tej rodzinie.

Drugą formą lojalności rodowej jest taka sytuacja, kiedy członek rodziny powtarza takie zachowanie, które są sprzeczne z jego potrzebami.

Przykład I:
Ojciec miał bardzo ekskluzywny samochód BMW, które podziwiała cała okolica. Jego syn, nie ma pojęcia czemu kupuje drogie, markowe samochodu, na które go nie stać. Jest to przykład nieświadomej lojalności rodowej syna wobec ojca.

Przykład II:
Brat spłaca kredyt swojego brata alkoholika. Brat słyszy opowieści rodzinne o tym, jak ciężko jest rodzinie pijącego brata i jego dzieciom. Rodzina, matka i ojciec wspierają pijącego alkoholika poprzez robienie zakupów. Starszy brat podejmuje decyzję, że będzie spłacać zadłużenie/kredyt pijącego brata. Przynależność/lojalność wobec rodziny nakazuje mu wspierać rodzinę „wyrzutka” w jej ciężkim losie. Spłacając kredyt czuje się lepiej, ma poczucie mocy wewnętrznej i sprawstwa, nie wstydzi się. Jednocześnie wzmacnia swoje poczucie, że jest ważny dla swojej rodziny pochodzenia.

Przykład III:
Ojciec rodziny spłaca długi dostającego syna w okolicznych barach, restauracjach, ponieważ głęboko wstydzi się, że jego syn nadużywa alkoholu. Jednocześnie dokłada się do ekskluzywnego samochodu syna. Ojcu zależy zależy, żeby jego syn był spostrzegany jako zaradny, dobrze zarabiający młody człowiek.

Przykład IV:
Przykład lojalności rodowej „o rodzicach nie wolno mówić źle”.
Kobieta ma świadomość, że jej matka jest bardzo agresywną osobą. Agresja matki wyraża się w narzekaniu, napadaniu, niszczeniu wizerunku innych osób. Kobieta opowiada koleżankom, jak złości się na swoją matkę. Kiedy jednak koleżanka również przytacza przykłady agresywnego zachowania jej mamy, to dziewczyna milknie. Kobieta sama może mówić o tym, jak się złości na matkę, ale nikt spoza rodziny nie może tego czynić.

Przykład V:
W niektórych rodzinach rozwodnicy są traktowani dużo gorzej niż osoby, które się nie rozwiodły. Przejawem funkcjonowania zasady „ w naszej rodzinie się nie rozwodzimy” jest to, że osoby rozwiedzione traktowane są inaczej, pomijane, nie zaprasza się ich na święta, uroczystości rodzinne (można ich przyjąć ale w przedpokoju).

Przykład VI:
Lojalność dotycząca wyznania
Przykładem konfliktu lojalności dotyczącym wyznania jest sytuacja rodziny, w której syn zmienił wyznanie na religię zielonoświątkowców. Niestety zdarzył się tak, że mężczyzna zmarł przed jego rodzicami. Rodzice mieli poważny konflikt wewnętrzny, w jakim obrządku religijnym i na jakim cmentarzu pochować syna. Czy pochować syna w obrządku katolickim, czy pochować syna na innym cmentarzu w obrządku Kościoła Zielonoświątkowego.

Przykład VII:
Najstarszy syn z rodziny lekarskiej zostaje lekarzem, tak jak jego ojciec i dziadek i matka. Ma świetne osiągnięcia w nauce. Młodsza córka urodziła się z Spektrum Aspergera. Rodzina okłamuje dalszą rodzinę i samych siebie utrzymując, że dziewczynka chodzi do tzw. prywatnej normalnej szkoły. Ta rodzina nie dopuszcza możliwości, że dziecko jest chore i wstydzi się tej choroby. W tej rodzinie lojalność polega na odniesieniu sukcesu życiowego np. poprzez bycie lekarzem, a choroba jest utożsamiana z niepowodzeniem w życiu.

Przykład VIII:
Najstarsza córka wybrała ten sam kierunek studiów jak jego ojciec. Potrzebowała 6 miesięcy, żeby zorientować się, ze ten kierunek studiów w ogóle jej nie interesuje i przestać być lojalną wobec ojca w tym obszarze.
Istnieją przyjemne aspekty lojalności rodowej. Przyjemnie jest mieć dobrze prosperującą firmę rodzinną, mieszkać wygodnie w pobliżu tej firmy. Lojalność to wspólne spędzanie czasu, imprezy rodzinne, żarty, podobne myślenie członków rodziny. Ten komfort kończy się wtedy, kiedy wydarzy się jakiś problem, do rozwiązania którego potrzeba innego sposobu myślenia niż mają członkowie rodziny.

Przykład: IX
Lojalna córka wychodzi za mąż, za mężczyznę wybranego przez ojca. Okazuje się, że to małżeństwo stało się dla niej źródłem cierpienia. Nie mniej lojalnej córce trudno było dopuścić myśl, że decyzja ojca, której się podporządkowała zrujnowała jej życie osobiste. Nie miała pomysłu, żeby się rozwieść, chorowała. Łatwiej jej było podjąć intensywne, wymagające, okaleczające leczenie niż dopuścić do świadomości, że związek małżeński jest uszkadzający. W tym przypadku, ojciec pozbawił ją możliwości wyboru.
Lojalność małego dziecka jest duża, jeśli dziecko było poczęte w celu scalania związku rodziców. To dziecko wywiązuje się z tego zadania na różne sposoby. Lojalność jest sposobem/warunkiem przynależności do rodziny. Jeśli rodzina jest mało elastyczna, ma sztywne granice, to w momencie przekroczenia tych nakazów/zakazów członek rodziny traci prawo przynależności.
Wszyscy potrzebujemy być kochani i potrzebujemy być częścią rodziny, większej całości i jednocześnie potrzebujemy stać się sobą. Uznanie lojalności rodzinnej jest niezwykle ważnym etapem rozwoju.

Opracowała
Teresa Ossowska
Małgorzata Krupińska